Sehemu ya Magonjwa ya Figo & Upandikizaji Figo

Idara ya “Figo na Magonjwa ya Figo” katika Hospitali ya Benjamin Mkapa (BMH) ilianzishwa mwaka 2017 ikiwa na dhamira ya kutoa huduma maalum kwa wagonjwa wenye magonjwa ya figo na hali zinazohusiana na figo. Idara hii imepiga hatua kubwa katika kuboresha huduma za figo Tanzania na Afrika Mashariki, kwa kutoa huduma muhimu ambazo hapo awali hazikuwepo katika eneo hili.

Mwezi Februari 2018, idara ilizindua huduma za hemodialysis, ikitoa tiba ya uingizwaji wa figo kwa wagonjwa wanaosumbuliwa na ugonjwa wa figo wa mwisho (ESRD) na kushindwa kwa figo kwa ghafla. Huduma hii imekuwa ya muhimu sana kwani inawawezesha wagonjwa waliopata kushindwa kwa figo kupata tiba ya kudumu ya hemodialysis.

Mwezi Machi 2018, Hospitali ya Benjamin Mkapa kwa kushirikiana na Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM) na Kundi la Matibabu la Tokushukai kutoka Japan, walizindua huduma za upandikizaji wa figo. Hospitali ikawa taasisi inayoongoza Tanzania kwa huduma za upandikizaji figo, na mnamo tarehe 22 Machi 2018, upasuaji wa kwanza wa mafanikio wa upandikizaji figo ulifanyika. Upasuaji huu wa kihistoria ulifanywa na timu ya wataalam kutoka Tokushukai kwa kushirikiana na wataalamu wa ndani waliopata mafunzo Japan.

Tukio muhimu katika safari ya idara lilitokea Machi 2020. Katika mwaka huu, timu ya ndani ya BMH ilifanikiwa kufanya upandikizaji wa figo bila msaada kutoka kwa wataalam wa nje. Mafanikio haya yalionyesha uwezo wa ndani na ujuzi wa hali ya juu ambao timu ya ndani ilikuwa imejenga kwa kipindi cha miaka miwili iliyopita. Tangu hapo, upandikizaji wa figo umekuwa ukifanywa mara kwa mara na timu ya ndani ya madaktari bingwa wa upandikizaji figo na nephrologists, na kuonyesha uwezo wao mkubwa huku wakihakikisha wagonjwa wanapata huduma bora bila kutegemea msaada wa nje.

Wafanyakazi

Idara ya nephrology ina timu ya nephrologists waliobobea, madaktari wa mkojo (urologists), madaktari wa upasuaji wa upandikizaji figo, madaktari wa tiba ya ndani, madaktari wa kawaida, wauguzi, na wataalam wengine wa afya kama vile wataalamu wa kijamii na mtaalamu wa lishe ambao hufanya kazi kwa pamoja kutoa huduma za kinga na matibabu kwa magonjwa mbalimbali ya figo. Tunatoa huduma kutoka kwa wagonjwa wenye majeraha ya ghafla ya figo, ugonjwa sugu wa figo (CKD), hadi matatizo tata ya figo, tukipa kipaumbele uchunguzi wa mapema, usimamizi madhubuti, na mipango ya tiba iliyoelekezwa kulingana na mgonjwa ili kuboresha afya na maisha yao.

Huduma

Tunatoa huduma mbalimbali ambazo ni pamoja na:

Usimamizi wa Ugonjwa wa Figo Sugu (CKD): Kugundua mapema na ufuatiliaji wa mara kwa mara ili kupunguza kasi ya ugonjwa na kuboresha kazi ya figo.

Idara ya Nephrology imejikita katika kutoa huduma kamili na bora kwa wagonjwa wenye magonjwa ya figo. Huduma zinazotolewa ni pamoja na:

Huduma za Hemodialysis:

Idara hutoa huduma za hemodialysis kwa wagonjwa wenye ESRD au kushindwa kwa figo kwa ghafla, na hivyo kuwawezesha kupata tiba za mara kwa mara zinazochukua nafasi ya kazi ya figo.

Huduma za Upandikizaji Figo:

Huduma za upandikizaji zimeongezeka kwa muda, na kutoa nafasi kwa wagonjwa wengi zaidi kufanyiwa upandikizaji wa figo na kuboresha kwa kiasi kikubwa maisha yao.

Huduma kamili kwa wale wanaozingatia au wanaofanyiwa upandikizaji wa figo, ikijumuisha tathmini kabla ya upasuaji, uratibu wa upasuaji, na usimamizi wa baada ya upasuaji. Muda wa maandalizi ya upandikizaji ni takriban mwezi 1 hadi 2. Mtoaji figo hutolewa baada ya siku 5 na mpokeaji hutolewa baada ya siku 10. Tunahamasisha ndugu wa wagonjwa wa ESRD kuchangia figo. Vigezo vya kuchangia figo ni:

1.    Umri: Miaka 26–59

2.   Jinsia: Mwanaume au mwanamke anaweza kuchangia kwa jinsia yoyote

3.   Motisha ya hiari na binafsi

4.   Kundi la damu linalolingana na mpokeaji

5.   Asiwe na maambukizi ya virusi kama Hepatitis B, C au HIV

6.   Asiwe na ugonjwa wa figo au hali zinazoongoza kwenye ugonjwa wa figo mfano kisukari au shinikizo la damu

7.     Awe ndugu wa damu mfano kaka, dada au mume/mke

Huduma Kamili kwa Magonjwa ya Figo:

Idara inasimamia hali mbalimbali zinazohusiana na figo ikijumuisha CKD, nephrotic syndrome, glomerulonephritis, mawe kwenye figo, na uharibifu wa figo unaosababishwa na shinikizo la damu.
Huduma zinajumuisha kugundua mapema, vipimo vya uchunguzi, na usimamizi wa matatizo yanayoambatana na magonjwa ya figo.

Elimu kwa Wagonjwa na Usaidizi:
Kuwawezesha wagonjwa kwa elimu kuhusu afya ya figo, mabadiliko ya mtindo wa maisha, mapendekezo ya lishe, na msaada katika kusimamia ugonjwa wa figo kwa ufanisi.

Kuzuia Ugonjwa wa Figo:
Tunatoa ushauri na elimu ya afya kuhusu figo kupitia mijadala ya vikundi, vyombo vya habari na uchunguzi wakati wa siku za figo duniani, wiki ya magonjwa yasiyoambukiza (NCD), na programu za uhamasishaji.

Biopsy ya Figo:
Kwa uchunguzi wa magonjwa ya glomeruli na baada ya upandikizaji figo

Vifaa na Miundombinu

Idara ya nephrology ina kitengo cha hemodialysis chenye mashine 30 za kisasa za hemodialysis/hemodiafiltration na mashine moja ya multifiltrate kwa tiba endelevu ya uingizwaji wa figo na kubadilishana plasma.

Mafanikio

Uanzishwaji wa Huduma za Hemodialysis na Upandikizaji Figo:

·       Idara hutoa zaidi ya vipindi 10,000 vya hemodialysis kwa mwaka. Kitengo cha Hemodialysis kilisajili wagonjwa wapya 187 kwa mwaka 2023/2024, kuonyesha ukuaji wake kama kituo cha huduma za figo Tanzania.

·       Hadi sasa, wagonjwa 50 wamefanyiwa upandikizaji figo kwa mafanikio katika BMH. Mafanikio haya yanawakilisha:

·       Upatikanaji Bora wa Tiba ya Kuokoa Maisha: Upandikizaji wa figo ni suluhisho la kudumu kwa wagonjwa wa ESRD

·       Ukuaji wa Programu ya Upandikizaji Figo: Idadi hii inaonyesha mafanikio ya programu ya upandikizaji

·       Huduma Endelevu: Kwa kuwa timu ya ndani inafanya upasuaji yote, huduma imekuwa endelevu kwa Tanzania na Afrika Mashariki.

Mafunzo na Ujenzi wa Uwezo:

Ushirikiano na Tokushukai Medical Group si tu uliwezesha kuanzishwa kwa huduma za upandikizaji figo bali pia ulitoa nafasi kwa wataalamu wetu kupata mafunzo Japan.

·       Mafunzo ya Urologist nchini Israel:
Daktari mmoja alipata mafunzo maalum ya upandikizaji figo nchini Israel, akiongeza ujuzi wa kusimamia kesi tata.

·       Mafunzo ya Daktari Bingwa India:
Daktari mwingine alipewa mafunzo maalum India, na kuongeza uwezo wa idara kwa upasuaji wa figo.

Mipango ya Baadaye na Malengo

1. Jengo Maalum kwa Huduma za Upandikizaji Figo

Linalotarajiwa kukamilika Juni 2025, litakuwa na:

·       Vyumba viwili vya upasuaji vilivyo na teknolojia ya kisasa

·       ICU ya kisasa kwa ajili ya wagonjwa wa baada ya upasuaji

·       Wodi maalum kwa wagonjwa wa kabla na baada ya kupandikizwa figo

·       Maabara ndogo kwa uchunguzi wa haraka wa kazi ya figo

·       Kitengo cha utoaji wa dawa za kuzuia kukataliwa kwa figo

2. Kuanzishwa kwa Kituo cha Umahiri cha Magonjwa ya Figo

Kwa kushirikiana na Tokushukai Medical Group, BMH itakuwa mwenyeji wa Kituo cha Umahiri cha Magonjwa ya Figo.

·       Miundombinu ya kisasa kwa ajili ya matibabu, uchunguzi na utafiti

·       Ushirikiano na UDOM kwa ajili ya tafiti na mafunzo ya kitaaluma

·       Uongozi wa utafiti wa kitaifa na kimataifa juu ya figo

·       Athari ya Kikanda: Huduma kwa Tanzania na nchi jirani

3. Maono ya Muda Mrefu kwa Magonjwa ya Figo na Upandikizaji

·       Kuwa Kitovu cha Kikanda cha Huduma za Figo

·       Kuboresha Mafanikio ya Upandikizaji

·       Kuongeza Upatikanaji wa Huduma kwa Watu Wengi Zaidi